Maar die geluidsoverlast stelt weinig voor vergeleken met de zorgen van de timmerman en metselaar die bij mij aan het klussen zijn. Ik heb een vaste baan, zij zijn zzp’er. Voorlopig hebben ze nog werk. Maar er komen geen nieuwe opdrachten binnen nu het crisis is. Dus hoe het over een paar maanden is?
Grootste klappen
Het is typerend voor de situatie op onze arbeidsmarkt. Natuurlijk, iederéén heeft last van de coronacrisis. Vooral in zwaar getroffen sectoren zoals de reis- of evenementenbranche is veel onzekerheid. Ook als je een vast contract hebt. En thuiswerken is niet voor iedereen weggelegd.
Maar de grootste klappen worden tot nu toe opgevangen door flexwerkers en zzp’ers. De meeste werknemers met een vast contract houden vooralsnog hun baan, mede doordat de overheid een deel van de loonkosten betaalt. Veel uitzendkrachten daarentegen hebben per direct geen werk meer. Hoewel de invloed van corona onduidelijk is, blijkt uit CBS-cijfers dat het aantal uitzendkrachten zonder werk is toegenomen. Veel bedrijven verlengen tijdelijke contracten niet. En honderdduizenden zzp’ers hebben inkomensondersteuning aangevraagd bij de overheid.
Tweedeling
De coronacrisis legt zo een structureel probleem op onze arbeidsmarkt bloot: de tweedeling tussen vast en flex. Het aantal flexwerkers en zzp’ers is de afgelopen jaren fors toegenomen, van 16% van de beroepsbevolking in 2003 tot 29% nu. Deels door overheidsbeleid. Zo kiezen sommige zzp’ers vooral vanwege het belastingvoordeel (de zelfstandigenaftrek) voor het zelfstandig ondernemerschap.
Wat een goede verhouding tussen vast en flex is, is moeilijk te zeggen. Vast staat dat de positie van beide groepen erg verschillend is. Flexwerkers en zzp’ers raken sneller hun baan of werk kwijt. En als ze werkloos of ziek worden, hebben ze een minder goed of helemaal geen vangnet. Voor zzp’ers is er normaal niets geregeld, flexwerkers hebben vaak géén of maar heel kort recht op WW.
Oplossingen
De afgelopen tijd heeft de overheid in no time noodmaatregelen uit de grond gestampt om bedrijven en werkende Nederlanders te helpen. Dat is goed. Maar misschien opent deze crisis ook deuren om structurele oplossingen te vinden voor de tweedeling op onze arbeidsmarkt. Zodat ook de timmerman en metselaar die mijn huis verbouwen iets meer zekerheid hebben.